|
RODE
BLOEDCELLEN |
|
|
|
acanthocyten (spur cell) |
|
beschrijving: |
dense sferoïdale
rode cellen (centrale bleekheid ontbreekt) met veelvoudige (gewoonlijk vijf tot 12), onregelmatig
verdeelde
uitsteeksels op het celoppervlak, vaak van wisselende afmetingen en
soms met trommelstok uiteinden |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
|
voorkomen: |
sterk exces: a-beta-lipoproteinemie
- ernstige leveraandoeningen ...
licht exces: postsplenectomie
en hyposplenisme - anorexia (nervosa) - myxoedemen -
ernstige hemolytische anemieën ... |
|
|
|
agglutinatie
|
|
beschrijving: |
onregelmatige
klompen van rode bloedcellen, pseudo-agglutinatie waarbij cellen met
de platte zijde tegen elkaar liggen |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
voorkomen: |
koude
auto-immuun hemolytische anemie - warme auto-immuun hemolytische anemie - paroxysmale koude hemoglobinurie -
maligne lymfomen en plasmaceldycrasieën geassocieerd met een
paraproteine IgM (M. Waldenström - M. Kahler) |
|
|
anulocyten |
|
beschrijving: |
rode bloedcel
met sterk vergrote centrale opheldering en zeer dunne kleurboord |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
|
|
voorkomen: |
ferriprieve
anemie - sideroblastische anemie - thalassemie - hemoglobinopathieën ... |
|
|
basofiele stippeling |
|
beschrijving: |
rode
bloedcel met talrijke basofiele inclusies (neergeslagen ribosoom en
mitochondriaal materiaal), onregelmatig verspreid in het cytoplasma |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
|
|
|
voorkomen: |
diffuse
fijne stippeling: polychromatische rode
bloedcellen (niet meerekenen)
medium en grove stippeling: thalassemia major - hemoglobinopathieën - megaloblastische
anemie - sideroblastische anemie - hemolytische
anemie - zware metalen vergiftiging (lood, arsenicum, zink, zilver) -
pyrimidine-5-nucleotidase deficiëntie ... |
|
|
bizarre rode
bloedcellen |
|
beschrijving: |
moeilijk te klasseren volgens de klassieke terminologie |
|
illustratie: |
|
| |
|
|
|
|
|
voorkomen: |
diverse anemiën |
|
|
echinocyten (burr cell) |
|
beschrijving: |
rode bloedcel
(met centrale opheldering) met talrijke kleine uitsteeksels (>30),
regelmatig verspreid over het celoppervlak |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
|
|
|
voorkomen: |
artefact
(meest frequent) - leveraandoeningen, vnl. igv het tegelijk voorkomen van een
nier falen - hemolytisch uremisch syndroom - brandwonden - na cardiopulmonale
bypass ... |
|
|
erytroblasten |
|
beschrijving: |
rode
bloedcelvoorloper gekenmerkt door de persisterende aanwezigheid van
een celkern |
|
illustratie: |
|
 |
 |
|
|
|
|
voorkomen:
|
hyperplastische
erytropoiëse (bv. op hemolyse) - beenmerginfiltratie (metastases, acute
leukemie (AML M6) - chronische myeloproliferatieve aandoeningen - neonatus ... |
|
|
fragmentocyten |
|
beschrijving: |
omvat: |
| |
schistocyt: vervormde
beschadigde rode bloedcel met helmvormige en
driehoekige fragmenten |
| |
keratocyt: rode bloedcel met
een of meerdere inkepingen, de randen die hierdoor ontstaan vormen
knotsvormige uitlopers die op hoorns lijken |
| |
blistercel (pre-keratocyt): rode bloedcel die een of twee scherpe
submembraneuze vacuolen bevat (niet meetellen) |
|
illustratie: |
|
|
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
|
voorkomen:
|
hartklepprothese - vaatwandprothese - microangiopathische anemie (TTP -HUS) - intravasale stolling - nieraandoeningen (vb. glomerulonefritis, uremie) -
post-transplantatie - zware brandwonden ... |
|
|
Howell
jolly
bodies |
|
beschrijving: |
rode bloedcel
met donkerpaarse gekleurde, bolvormige inclusie (meestal 1, soms
meerdere) (DNA materiaal) |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
|
voorkomen: |
postsplenectomie - hyposplenisme
- megaloblastische anemie - ernstige hemolytische anemie - neonatus ... |
|
|
hypochromasie |
|
beschrijving: |
rode bloedcel met een centrale opklaring die meer dan één derde van het totale diameter van de
rode bloedcel
bedraagt (omvat bij het score systeem ook anulocyt en targetcel) |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
voorkomen: |
ferriprieve anemie -
anemie van chronische ziekten - refractaire anemie met ringsideroblasten - thalassemie
- hemoglobinopathieën ... |
|
|
macrocyten |
|
beschrijving: |
ovale of ronde
rode bloedcel met een toegenomen diameter (> 8µm), normaal
normochroom, soms hypochroom |
|
illustratie: |
|
 |
|
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
|
voorkomen: |
rond:
leveraandoeningen - myelodysplastische syndromen - post-splenectomie - neonatus
ovaal: vit. B12 deficiëntie -
foliumzuurdeficiëntie - alcoholisme ... |
|
|
megalocyten |
|
beschrijving: |
zeer grote rode
bloedcel met ovaal voorkomen (±
2x normale rode bloedcel ) |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
|
|
voorkomen: |
megaloblastische
anemie |
|
|
microcyten |
|
beschrijving: |
rode bloedcel
met een diameter (<7µm) kleiner dan normaal |
|
illustratie: |
|
 |
 |
|
|
|
|
voorkomen: |
ferriprive anemie - anemie van chronische ziekten - refractaire anemie met ringsideroblasten
- thalassemie - hemoglobinopathieën - loodintoxicatie ... |
|
|
ovalocyten |
|
beschrijving: |
eivormige rode
bloedcel (lange as is minder dan 2x de lengte van de korte as) |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
|
|
|
voorkomen: |
ferriprieve
anemie -
congenitale elliptocytose - diverse anemieën |
|
|
elliptocyten |
|
beschrijving: |
sigaarvormige rode
bloedcel (vertoont een lange as die 2x zo lang is als de korte as)
potloodcel is een zeer fijne elliptocyt met puntig uiteinde |
|
illustratie: |
|
 |
 |
|
|
|
|
voorkomen: |
ferriprieve anemie -
congenitale elliptocytose - megaloblastische anemie - myelodysplastische
syndromen - myelofibrose - diverse anemieën ... |
|
|
Pappenheimer
bodies |
|
beschrijving: |
rode
bloedcel met enkele blauwe/groenblauwe inclusies, meestal perifeer gelegen
(ijzerinclusies) ovv kleine clusters, met de ijzerkleuring kleuren deze korrels blauw
(siderocyt) |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
|
 |
 |
|
|
|
|
voorkomen: |
post-splenectomie
- thalassemie - sideroblastische
anemie - megaloblastische anemie ... |
|
|
parasieten |
malaria
parasieten |
|
beschrijving: |
verschillende vormen van plasmodia
(verwekkers van malaria) kunnen in de rode bloedcellen voorkomen en
zijn te zien als blauwe ringen met rode knop (zegelringen),
intra-erytrocytair |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
voorkomen: |
malaria |
trypanosomia
|
|
beschrijving: |
filaria: wormachtige parasiet |
|
illustratie: |
|
 |
 |
|
|
|
|
voorkomen: |
slaapziekte |
|
|
polychromasie |
|
beschrijving: |
rond-ovale rode
bloedcel ( 8-10 mm) met roos-grijze of paarse tint (reticulocyt), geen
centrale opheldering (soms zeer fijne stippeling zichtbaar) |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
|
|
voorkomen: |
toegenomen
erytropoiëse (bloedingen, hemolytische anemie) en of vroegtijdig vrijkomen van de rode bloedcellen
uit beenmerg ... |
|
|
potloodcellen |
|
beschrijving: |
zeer fijne elliptocyt
met puntig uiteinde |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
voorkomen: |
ferriprieve
anemie |
|
|
rouleaux |
|
beschrijving: |
rode bloedcellen
in
geldrolvormig
(door afwijkende eiwitsamenstelling; verhoogd fibrinogeen, verhoogde
gammaglobulines, paraproteïne) |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
voorkomen: |
ontsteking - infectie - M. Kahler - M. Waldenström
... |
|
|
sferocyten |
|
beschrijving: |
rode bloedcel
met een sferische vorm en dens voorkomen, centrale opklaring
ontbreekt, door hun abnormale vorm lijken ze kleiner dan normaal |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
|
voorkomen: |
erfelijke sferocytose - hemolytische aandoening van de
neonatus - mechanische hemolytische anemie - warme auto-immuun hemolytische
anemie - transfusiereactie - hyposplenisme ... |
|
|
sikkelcellen (drepanocyten) |
|
beschrijving: |
rode bloedcel
met de vorm van een sikkel of maanvormig met puntige uiteinden |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
voorkomen: |
sikkelcel anemie |
|
|
stomatocyten |
|
beschrijving: |
rode
bloedcellen met centrale instulping onder vorm van een spleetvormige
opheldering, de cellen zijn uniconcaaf in plaats van biconcaaf |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
voorkomen: |
artefact - alcoholische
leveraandoeningen - myelodysplastische syndromen - hereditaire stomatocytose
... |
|
|
schietschijfcellen (targetcell) |
|
beschrijving: |
schietschijfvormige rode
bloedcel
met smalle boord gekleurd cytoplasma en met centraal een
geel-roos gekleurde vlek |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
|
voorkomen: |
ferriprieve
anemie - anemie van chronische ziekten - sideroblastische anemie - thalassemie
- hemoglobinopathieën - post-splenectomie - leverziekten - obstructieve geelzucht
- artefact (drogingartefact, exces van EDTA) |
|
|
traancellen
(dacryocyt) |
|
beschrijving: |
traanvormige,
peervormige rode bloedcel in verschillende richtingen gelegen,
zoniet uitstrijkartefact |
|
illustratie: |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
|
voorkomen: |
myelofibrose (idiopatisch of secondair aan een metastatisch
carcinoma of BM-infiltratie) - andere myeloproliferatieve ziekten - megaloblastische anemie - nieraandoeningen - thalassemie -artefact ... |
|
|
ringen van Cabot |
|
beschrijving: |
paars-rode
draadvormige ringen in cytoplasma van de rode bloedcel |
|
illustratie: |
|
| |
|
|
|
|
|
voorkomen: |
megaloblastische
anemie - loodvergiftiging - congenitale dyserytropoiëtische anemie |
|
